Θεραπεία PRP: Είναι πράγματι η απάντηση στην τριχόπτωση;

Ρωτήσαμε λοιπόν τον τον Dr. Κωνσταντίνο Αναστασάκη MD, PhD, Χειρουργό Κεφαλής-Τραχήλου, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής, εξειδικευμένο χειρουργό μεταμόσχευσης μαλλιών ενεργό μέλος του ISHRS (International Society of Hair Restoration Surgery) και Diplomate of the American Board of Hair Restoration Surgeons (ABHRS) κατά πόσο και αν το PRP βοηθά στην τριχόπτωση και αν μπορεί να αντικαταστήσει τη μεταμόσχευση μαλλιών.

Τι είναι η θεραπεία με PRP και πώς λειτουργεί;

Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε πως δεν μιλάμε για θεραπεία PRP, αφού δεν θεραπεύει κάτι, αλλά για συνεδρία PRP.

To πλούσιο σε αιμοπετάλια πλάσμα (Platelet-rich plasma, PRP) «παράγεται» από την επεξεργασία του αίματος του ασθενούς με ειδικούς ενεργοποιητές προκειμένου τα αιμοπετάλια να αποδεσμεύσουν αυξητικούς παράγοντες μέσω της φυγοκέντρησης.

Μην τρομάζετε, δεν είναι κάτι πολύπλοκο: Σας παίρνουν λίγο αίμα, προσθέτουν ένα ενεργοποιητή και στριφογυρνάνε το διάλυμα μέχρι τα αιμοπετάλια να σπάσουν και να «ξεχυθούν» κάποιες ουσίες από μέσα τους. Αυτές τις ουσίες τις «κάνει ένεση» ο ιατρός στην περιοχή που επιθυμεί, οπότε μιλάμε για ένα είδος αυτόλογης «θεραπείας», δηλαδή από το σώμα μας πάλι πίσω στο σώμα μας.

Οι συνεδρίες PRPs έχουν αποδειχθεί χρήσιμες σε κάποιους τομείς της Ιατρικής αλλά αυτό δε σημαίνει πως είναι αυτομάτως χρήσιμες «δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν».

Οι ουσίες αυτές που παράγουν τα «ενεργοποιημένα» αιμοπετάλια έχουν αποδειχθεί να σχετίζονται με την ταχύτερη αιμόσταση και την ταχύτερη επούλωση των ιστών και είναι χρήσιμες στο να «δένουν» τα σπασμένα οστά, στην γναθοχειρουργική και στην τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων. Επιπλέον, έντονο ενδιαφέρον έχει υπάρξει από τον τομέα της Αναγεννητικής ιατρικής και της αντιγήρανσης, με μικρή όμως αποτελεσματικότητα.

Εντούτοις, καθότι οι συνεδρίες PRPs είναι ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα για τα media, έχουν πάρει πολύ μεγαλύτερη προβολή από ότι τους αξίζει επιστημονικά και βάσει αποτελεσμάτων. Αυτή η δωρεάν διαφήμιση έχει ωθήσει πολλά κέντρα και ιατρούς να παρέχουν τέτοιες «θεραπείες» περισσότερο με εμπορικά παρά με επιστημονικά κριτήρια, ενώ οι ασθενείς εντυπωσιάζονται με τη διαδικασία και θεωρούν πως θα είναι πιο αποτελεσματική από την όποια φαρμακευτική αγωγή.

Η θεραπεία αυτή είναι κατάλληλη για όλους όσους έχουν τριχόπτωση;

Από το 2006 έχουν γίνει προσπάθειες για εφαρμογή του PRP στην Ανδρογενετική Αλωπεκία δηλαδή την κοινή «φαλάκρα, αυτό από το οποίο πάσχουν 98 στους 100 άνδρες με τριχόπτωση και 70 στις 100 γυναίκες με τριχόπτωση.

Οι μελέτες που έχουν γίνει είναι μικρές, με πρωτόκολλα με σημαντικά προβλήματα σχεδιασμού (άρα και αμφίβολα αποτελέσματα) και αντικρουόμενες.

Σε κάποιες μελέτες έχει φανεί το PRP να έχει «βγάλει μαλλιά» σε κάποιους ασθενείς ενώ σε άλλες δεν έχει φανεί να είχε αποτέλεσμα. Είναι αλήθεια πως στον συγκεκριμένο τομέα λείπουν οι μελέτες που θα έπειθαν τους ιατρούς να το «αγκαλιάσουν» ως μια αποδεδειγμένα αποτελεσματική αγωγή για την τριχόπτωση. Όσον αφορά τα πιο σπάνια αίτια τριχόπτωσης, δεν υπάρχει καμία μελέτη που να μπορεί να βασιστεί κανείς.

Οπότε, είναι στην κρίση του ιατρού αν θα την προτείνει στον ασθενή του, ανεξάρτητα με το αίτιο της τριχόπτωσης.

Δηλαδή, βγάζει ή δεν βγάζει μαλλιά το PRP;

Σε κάποιους βγάζει κάποια μαλλιά σε άλλους όχι. Αλλά το ζητούμενο είναι άλλο: πόσα μαλλιά βγάζει όχι σε σύγκριση με το μην κάνει κάποιος τίποτα για τα μαλλιά του αλλά με το πόσα μαλλιά θα έβγαζε αν το ίδιο διάστημα που κάνει ενέσεις PRP, ελάμβανε μια εγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή για την τριχόπτωση.

Είναι αποδεδειγμένο σε όλες στις μελέτες πως η τριχογενετική αποτελεσματικότητα του PRP είναι χαμηλότερη των εγκεκριμένων φαρμακευτικών ουσιών, καθότι η χρήση Minoxidil ή Finasteride προκαλεί μεγαλύτερη ανάπτυξη τριχών από τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα του PRP. Ταυτόχρονα, η ασφάλεια μιας εγκεκριμένης αγωγής είναι γνωστή, δεν χρειάζονται ενέσεις, δεν χρειάζονται επισκέψεις και το κόστος είναι πολύ μικρότερο.

Η μόνη περίπτωση που προσωπικά ως ιατρός θα δικαιολογούσα συνεδρίες με PRP σε ασθενή με τριχόπτωση είναι μόνο αν ο ασθενής λαμβάνει ήδη 1-2 χρόνια μια εγκεκριμένη αγωγή και θέλει να δοκιμάσει μήπως «βγάλει» επιπλέον μαλλιά με το PRP, όπως και σε ασθενείς που αρνούνται να μάθουν μια απλή ρουτίνα του να βάζουν μια λοσιόν 2 φορές τη μέρα ή να παίρνουν ένα χάπι μια φορά τη μέρα και προτιμούν ενέσεις κάθε 7 ή 15 μέρες

Έχει μόνιμο αποτέλεσμα το PRP;

Όχι, όπως και καμία αγωγή ενάντια στην τριχόπτωση που προκαλεί η Ανδρογενετική Αλωπεκία δεν έχει μόνιμα αποτελέσματα. Η Ανδρογενετική Αλωπεκία είναι μια γονιδιακής αιτιολογίας κατάσταση, όπως είναι και η υπέρταση, η αυξημένη χοληστερίνη, το σάκχαρο κτλ.

Όπως κανείς δεν περιμένει να γίνει για πάντα καλά η υπέρταση επειδή πήρε «χάπι» για 3 μήνες, δεν πρέπει να περιμένει να βγάλει μαλλιά και να τα κρατήσει επειδή έκανε φαρμακευτική αγωγή ή ενέσειςPRP για κάποιο διάστημα. Καμίας αγωγής η δράση δεν «αποθηκεύεται» και δρα για πάντα. Συνεπώς, αν το PRP έχει δράση σε κάποιον θα πρέπει να συνεχίσει να κάνει συνεδρίες για πάντα.

Πόσο συχνά πρέπει κανείς να κάνει συνεδρίες PRP;

Δεν μπορεί να το απαντήσει κανείς αυτό με επιστημονική γνώση. Μέχρι σήμερα τα προτεινόμενα πρωτόκολλα εφαρμογής PRP είναι αυθαίρετα και έχουν περισσότερο εμπορικά παρά επιστημονικά κριτήρια.

Δεν γνωρίζουμε πόσο συχνά πρέπει να γίνονται οι ενέσεις PRP στο τριχωτό για να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα. Κάθε 3 μέρες; Κάθε εβδομάδα; Κάθε 15 ημέρες; Κάθε μέρα; Επίσης, δεν γνωρίζουμε με τι «πυκνότητα» πρέπει να γίνονται οι ενέσεις, δηλαδή ανάλογα με το στάδιο της τριχόπτωσης. Μια ένεση ανά 1cm²; Μια ένεση ανά 5cm²; Το ίδιο «πυκνά» στις πλήρως αλωπεκικές και στις ελαφρώς αραιές περιοχές ή με διαφορετική «πυκνότητα»;

Γενικά, οι εταιρείες που παρέχουν τα kits φυγοκέντρησης και ενεργοποίησης PRP προτείνουν κάποια πρωτόκολλα στους ιατρούς τα οποία όμως δεν έχουν στην πραγματικότητα δοκιμαστεί αν είναι τα καλύτερα, ούτε έχουν μακροχρόνια συγκριθεί με άλλα πρωτόκολλα. Συνεπώς, πραγματικά τεκμηριωμένα δεδομένα για την κλινική εφαρμογή του PRP στην Ανδρογενετική Αλωπεκία δεν υπάρχουν. Αντιθέτως, στις εγκεκριμένες φαρμακευτικές αγωγές ξέρουμε με ακρίβεια κάθε λεπτομέρεια δοσολογίας, πότε να περιμένουμε αποτελέσματα και τι παρενέργειες μπορεί να υπάρξουν.

Υπάρχουν παρενέργειες από την θεραπεία με PRP;

Σε κάθε περίπτωση που γίνονται ενέσεις σε κάποια επιφάνεια του σώματος μπορεί να υπάρξει κάποια ήπια επιπλοκή, αν και ο ιατρός μπορεί να την αποφύγει αν τηρεί αυστηρούς κανόνες ασηψίας, δηλαδή λούσιμο πριν τη συνεδρία με αντισηπτικό κτλ. Γνωρίζουμε όμως ότι οι ενέσεις στο τριχωτό τραυματίζουν τα γειτονικά τριχοθυλάκια και δημιουργούν μόνιμες μικρο-ουλές.

Αυτό όμως που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και σημαντικό είναι πως φεν είναι όλα τα PRPs ισοδύναμα! Ελάχιστες διαφορές στη μέθοδο επεξεργασίας και στη σύνθεση του PRP οδηγούν σε διαφορετικές ιδιότητες, ενίοτε ακόμα και σε αντίθετες βιολογικές δράσεις.

Χημικά μόρια με θετική δράση σε άλλους ιστούς έχουν αρνητική δράση στο τριχοθυλάκιο ενώ συγκέντρωση μορίων που έχει θετική δράση στα οστά (η βασική χρήση των PRPs) μπορεί να είναι «τοξική» για τα τριχοθυλάκια. Αν χρησιμοποιηθεί διαφορετικός λάθος ενεργοποιητής των αιμοπεταλίων μπορεί να προκληθεί ακόμα και τριχόπτωση από την εφαρμογή PRP σε άτομα με Ανδρογενετική Αλωπεκία. Το ίδιο φαινόμενο μπορεί να προκληθεί αν το διάλυμα είναι πολύ «δυνατό», μπορεί να δράσει με τον ακριβώς αντίστροφο τρόπο και αντί να τονώσει τα αδύναμα τριχοθυλάκια, να τα «αποτελειώσει».

Ο ιατρός θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός να τηρεί μόνο κάποια πειραματικά πρωτόκολλά που έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά να έχουν θετικό αποτέλεσμα και να μην παρεκκλίνει από αυτά. Μόνο τότε μπορεί να υπάρξει θετική δράση στα μαλλιά.

Η διαδικασία είναι επώδυνη;

Γενικά, δεν είναι ευχάριστη. Το να γίνονται πολλες ενέσεις σε μια τόσο ευαίσθητη περιοχή όπως το τριχωτό σίγουρα δεν είναι άνετο για τον ασθενή. Φυσικά, χρησιμοποιούνται οι πιο λεπτές και μικρές βελόνες ενέσεων και ο ιατρός προσπαθεί να μειώσει τη δυσφορία με κάθε δυνατό τρόπο. Οι περισσότεροι ασθενείς, όμως, δεν επιθυμούν να συνεχίσουν τη θεραπεία για πολύ καιρό.

Προσωπικά, εφαρμόζω τις συνεδρίες PRP μόνο σε συνδυασμό με Μεταμόσχευση Μαλλιών για όλους αυτούς και τους παραπάνω λόγους που σας ανέφερα αλλά κυρίως επειδή η τριχογενετική αποτελεσματικότητα του PRP είναι χαμηλότερη των εγκεκριμένων φαρμακευτικών ουσιών και το κόστος για τον ασθενή θα είναι σαφώς υψηλότερο από τη λήψη των εγκεκριμένων φαρμακευτικών ουσιών και μάλιστα προκειμένου να έχει υποδεέστερα αποτελέσματα από τη λήψη των φαρμακευτικών ουσιών.

Δηλαδή δεν αντικαθιστά την Μεταμόσχευση Μαλλιών το PRP;

Σε καμία περίπτωση.

Η Μεταμόσχευση Μαλλιών είναι μια καταξιωμένη χειρουργική επέμβαση με μόνιμα αποτελέσματα και χωρίς αμφιβολία είναι η πιο εντυπωσιακή επέμβαση της αισθητικής χειρουργικής. Καμία άλλη επέμβαση δεν μπορεί να αλλάξει τόσο εντυπωσιακά την εμφάνιση ενός ανθρώπου όσο η σύγχρονη, επιτυχημένη Μεταμόσχευση Μαλλιών FUE.

Υπάρχουν δημοσιευμένες µελέτες που αναφέρουν οφέλη της χρήσης PRP στην Μεταμόσχευση Μαλλιών όσον αφορά την επιβίωση των µοσχευµάτων, την επιτάχυνση και βελτιστοποίηση της επούλωσης, τόσο στη δότρια όσο και στη λήπτρια περιοχή. Βέβαια, μέχρι στιγµής η χρήση των PRPs στο πεδίο της ΜΕΤ είναι πειραµατική και δεν έχει αποδειχθεί η αναγκαιότητά τους, με αποτέλεσμα να μην έχει γίνει αποδεκτή η χρήση τους από όλους τους χειρουργούς Μεταμόσχευσης Μαλλιών.

Προσωπικά, χρησιμοποιώ PRP σε κάθε περιστατικό Μεταμόσχευσης Μαλλιών χωρίς καμία επιπλέον χρέωση για τον ασθενή διότι θεωρώ πως βοηθάει, έστω και 5 ή 10%, για ταχύτερα και πυκνότερα αποτελέσματα.

Ευχαριστούμε για την συνεργασία τον Dr. Κωνσταντίνο Αναστασάκη MD, PhD, Χειρουργό Κεφαλής-Τραχήλου, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής, εξειδικευμένο χειρουργό αποκατάστασης τριχωτού και Diplomate of the American Board of Hair Restoration Surgeons (ABHRS).

Μπορείτε να κλείσετε ένα ραντεβού με τον Dr. Κωνσταντίνο Αναστασάκη MD, PhD στο ιατρείο του, Περικλέους 1 στο Μαρούσι αλλά και στο νέο χώρο του, Πλατεία Κολωνακίου 21, στον 3ο όροφο, κατόπιν ραντεβού στο 210-8011000.