Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος: «Η αγάπη δεν αρκεί, χρειάζεται κατανόηση» (Photos)
O διακεκριμένος σκηνοθέτης και πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, μιλά με αφορμή τη συγκλονιστική παράσταση «Ο γιος» που παρουσιάζεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.
Γεννήθηκε δίπλα στο γήπεδο του Ηλυσιακού και είχε ελευθέρας. Έτσι, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος περνούσε πάρα πολύ χρόνο μέσα στο γήπεδο.
Το ποδόσφαιρο δεν τον γοήτευσε ποτέ, όμως είχε ακόρεστη περιέργεια για τους φίλαθλους.
«Τους θυμάμαι όρθιους», λέει σε πρόσφατη συνέντευξή του, «γιατί δεν υπήρχαν κερκίδες. Κυκλοφορούσα ανάμεσα τους λάτρευα να παρατηρώ τους ανθρώπους. Πιστεύω ότι από αυτήν την περιέργεια ξεκίνησε η ανάγκη μου να αφήσω την υποκριτική και να γίνω σκηνοθέτης».
Το βιογραφικό του είναι ιδιαίτερα πλούσιο, όμως οι δύο «κορυφές» είναι η ίδρυση του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, το 1997, στο οποίο γεννιούνται υπέροχες δικές του παραστάσεις αλλά και πολλών άλλων, κυρίως νέων, και η θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Τώρα, με φρέσκια την επιτυχία και τα βραβεία που εισέπραξε η πολυσυζητημένη παράσταση «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα», ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος εστιάζει σε έναν ακόμα έφηβο ήρωα, μέσα από τον «Γιο» του Φλοριάν Ζελέρ. Ένα έργο ουσιαστικό όσο και επώδυνο. Μια υπέροχη παράσταση, που απεικονίζει την προβληματική σχέση ενός καταθλιπτικού νεαρού (Δημήτρης Κίτσος) με τους γονείς του (Λάζαρος Γεωργακόπουλος Δέσποινα Κούρτη) και τη μητριά του (Άννα Καλαϊτζίδου) και ξυπνά προσωπικές μνήμες και ερωτήματα σε κάθε θεατή ξεχωριστά.
Πόσο εύκολο είναι να μπει κανείς στο τοπίο ενός εφηβικού μυαλού;
«Ο γιος μου είναι 30 χρόνων σήμερα. Τα δικά του τα έχω ζήσει, έχω μιλήσει με φίλου του, έχω διαβάσει, έχω προσωπικά βιώματα... Εγώ δεν πέρασα δύσκολη εφηβεία, όμως είμαι ένας συνδυασμός χαρούμενου, εξωστρεφούς ανθρώπου και ταυτόχρονα πολύ μοναχικού. Για την ακατανόητη -στους ενήλικες- μετάβαση μου από το παιδί στον άντρα, δεν εκδήλωσα ποτέ τίποτα. Πάντως το κυρίαρχο θέμα εδώ δεν είναι η εφηβεία. Είναι η έλλειψη κατανόησης. Οι γονείς αγαπούν το παιδί τους. Το ακούν, όμως; Όχι, κι ας κραυγάζει. Όμως, όπως λέει και το έργο, «η αγάπη δεν αρκεί». Σε καμία σχέση δεν αρκεί, αν δεν μπορείς να ακούσεις πραγματικά και να κατανοήσεις τον κόσμο του άλλου, αντί να υπερασπίζεσαι πεισματικά τον δικό σου».
Ποια προσωπική πινελιά βάλατε στο κείμενο του Ζελέρ;
«Πάντα η σκηνοθεσία είναι μια προσωπική ματιά πάνω στο έργο. Όμως στον «Γιο» μου συνέβη, μόλις για δεύτερη φορά στη ζωή μου, να θελήσω να ακολουθήσω πιστά τον ποιητικό ρεαλισμό του Ζελέρ, ακόμα και τις παύσεις του άλλωστε, και η παύση είναι λόγος δεν είναι κενό, όπως λανθασμένα πιστεύουμε. Ένιωσα, λοιπόν, σαν... βοηθός του! Στις πρόβες εκτός από σκηνοθεσία, έκανα και αυτοψυχανάλυση. Το ίδιο κάνει και ο θεατής το διαπιστώνω από τις συζητήσεις μετά τις παραστάσεις. Γενικά, προτιμώ να κάνω έργα ανθρώπων που τους θαυμάζω περισσότερο από τον εαυτό μου. Δουλεύοντας λοιπόν, ανακάλυπτα πόσο σπουδαίο είναι το κείμενο. Καταλαβαίνεις αν ένα έργο είναι καλό, όταν συνεχίζει να σου θέτει ερωτήματα ακόμα και στην τελευταία παράσταση».
Οι ηθοποιοί επηρεάζουν ένα έργο;
«Ναι. Η δουλειά του σκηνοθέτη είναι, κατ' αρχάς να ανακαλύψει το παζλ του έργου, να το χαλάσει και να το ξαναμοντάρει. Το επόμενο βήμα είναι να ταιριάξει με τους ηθοποιούς - όπως κι εκείνος έτσι κι εγώ περνάω από οντισιόν, απλώς οι ηθοποιοί δεν το ομολογούν. Αν ταιριάξουμε, λοιπόν, με τον ηθοποιό, θα πρέπει να «συναντηθεί» και με τον ρόλο του. Δε μου αρκεί ένας ταλαντούχος άνθρωπος. Το θέμα είναι το πώς συνυπάρχεις με τον ρόλο, όχι το πώς θα τον κατασκευάσεις. Ο ρόλος δεν είναι έτοιμο ρούχο που σου το φοράει ο σκηνοθέτης. Ράβεται με τα δικά σου υλικά, τα σωματικά και τα ψυχικά. Έτσι το βλέπω».
Για να εντυπωθεί μια παράσταση στο κοινό, πρέπει να είναι επώδυνη;
«Όχι. Πρέπει να έχει καθαρότητα. Και να μην έχει έτοιμες απαντήσεις, να τις αφήνει στον θεατή».
Τι κάνει το σύγχρονο θέατρο, που αγαπάτε ιδιαίτερα, να ξεχωρίζει από το κλασικό;
«Τα κλασικά έργα είναι υπέροχα γιατί είναι δια-χρονικά, γιατί οι μόδες αλλάζουν, αλλά οι άνθρωποι όχι. Ο έρωτας η βία και η απώλεια υπήρχαν πάντα. Με ενδιαφέρει, όμως να ακούω γι' αυτά μέσα από σύγχρονη γλώσσα. Τα περισσότερα έργα που σκηνοθετώ στο θέατρο του Νέου Κόσμου είναι φρέσκα. Τα κλασικά τα κάνω σε μεγαλύτερους χώρους όπως στην Επίδαυρο».
Ποια εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη αγωνία σας;
«Το πόσο σύγχρονος είμαι εγώ. Πόσο ανοιχτός είμαι εγώ στη σημερινή κοινωνία, πόσο προσπαθώ ο ίδιος να κατανοήσω. Δεν είναι πάντα εύκολο, γιατί, όπως ξέρεις συχνά τείνουμε να υποτιμήσουμε τις νεότερες γενιές νομίζοντας ότι εμείς είμαστε καλύτεροι. Από την αρχαιότητα τα ίδια λέμε! Φαντάσου πόσο κατεστραμμένη θα ήταν η ανθρωπότητα αν η προηγούμενη γενιά ήταν πάντα καλύτερη από την επόμενη!».
Σε τι είστε αδιαπραγμάτευτος; Τι δεν θυσιάζετε ποτέ;
«Πάντα θυσιάζεις. Και όχι, δεν είμαι αδιαπραγμάτευτος. Έχω μια επιμονή, αυτό μπορώ να πω. Είμαι προσηλωμένος χωρίς να χάνω το χιούμορ μου. Το κατάλαβα έντονα στο Φεστιβάλ Αθηνών. Το έκανα σαν να ήταν μια πολύ μεγάλη σκηνοθεσία, με την έννοια ότι δουλεύεις με ένα σύνολο ανθρώπων για ένα πράγμα: να παραγάγουμε όλοι μαζί καλλιτεχνικό έργο. Δεν ήταν εύκολο, επειδή στο Δημόσιο η επιθυμία να μοιραστείς δεν είναι δεδομένη».
Έμεινε, όμως, καλή γεύση στο τέλος...
«Μακάρι. Το Φεστιβάλ έπρεπε να κρατηθεί όρθιο. Ένιωσα ότι με αφορούσε, με αφορά πάντα. Με αφορά η δουλειά των άλλων. Κ φορούν οι νέοι. Εμένα δεν με ενδιέφερα μόνο η παρουσίαση καλών παραστάσεων έλευση των μεγάλων ονομάτων.
Έγιναν αυτά ωραία, αλλά με ενδιέφεραν και τα έργα για ηθοποιούς, μουσικούς χορευτές. Ένα πράγμα που χάρηκα πολύ που έκανε Φεστιβάλ ήταν το Λύκειο Επιδαύρου. Γιατί κανονική σχολή αρχαίου δράματος στα πανεπιστήμια δεν υπάρχει.
Δεν υπάρχει ούτε καν επίσημη σχολή θεατρικής σκηνοθεσίας ή γραφής. Ελπίζω να μπήκε, τουλάχιστον, η ιδέα. Ένα άλλο πράγμα που με ενδιέφερε ήταν οι θεματικές μας, όπως «Η έλευση του ξένου». Είμαστε περήφανοι για τη ράτσα μας, έχουμε όμως διαβάσει καθόλου με πόσο ο σεβασμό αντιμετώπιζαν οι αρχαίοι τον ξένο;
Είμαστε χριστιανοί, αλλά θυμόμαστε πως όταν η γιαγιά μας έκοβε τη βασιλόπιτα, μετά το κομμάτι του Χριστού έκοβε το κομμάτι του ξένου; Στην Ελλάδα πάντα έρχονταν ξένοι. Ας κοιτάξουμε την ωραία ιστορία της ράτσας μας και ας την εφαρμόσουμε».
Να ένα ωραίο μήνυμα για το 2020! Υπάρχει επόμενο πλάνο;
«Είμαι σε αναζήτηση έργων. Όσο γοητευτικό κι αν ήταν, επί 3,5 χρόνια, επί 16 ώρες την ημέρα, δούλευα για το Φεστιβάλ. Μου άρεσε πολύ, όμως σε αυτή τη φάση θέλω λίγο περισσότερο χρόνο για τις σκηνοθεσίες μου, ώστε να πηγαίνω στις πρόβες με χαρά, με χιούμορ και με διάθεση παιχνιδιού», είπε στη Real.
