Νένα Μεντή: «Έχει μειωθεί πολύ η ανάγκη των ηθοποιών να παίζουν τους μεγάλους ρόλους»

Οσο και αν μια πλατύτατη γκάμα ποιημάτων και ποιητών από τον Κ.Π. Καβάφη και τον Γιώργο Σεφέρη ως τον Λάμπρο Πορφύρα και τον Μηνά Δημάκη φαίνεται να υπογραμμίζει το «ωραίο ταξίδι» που συνιστά το θέατρο, δεν παύει ο καθεαυτό εργάτης του, όπως η Νένα Μεντή, να «σκιαγραφεί» και τη «σκοτεινή» του πλευρά.

«Κατ' αρχάς βέβαια, το θέατρο είναι το "ωραίο ταξίδι" αλλά και ο καθημερινός, σκληρός αγώνας για τον επιούσιο. Πώς να το κάνουμε; Αν ο καλλιτέχνης, ο ηθοποιός στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν έχει χρήματα από τον μπαμπά του, από το σπίτι του, από τον σύζυγο της, αν πρόκειται για γυναίκα, χρειάζεται για να επιβιώσει, και να επιβιώσει με αξιοπρέπεια, μέσα σε πολύ απαξιωτικές για τους εργαζόμενους καλλιτέχνες συνθήκες, να συμβιβαστεί και να κάνει πράγματα που δεν θα ήθελε να τα κάνει. Κι επιπλέον να βγει όσο γίνεται πιο αλώβητος, απ' αυτή την περιπέτεια, αλλά και μάστορας της τέχνης του, γιατί αυτό ακριβώς είναι το θέατρο, μια μαστοριά. Προσωπικά, αν και έχω κάνει διάφορες ανοησίες - μιλώ για την τηλεόραση - κατάφερα να μη με έχουν "ρίξει", όπως δεν τις θυμάται και ο κόσμος που έρχεται και με βλέπει στο θέατρο και μ' αγαπάει.

Πάντως, έτσι ή αλλιώς, δεν νιώθω να βαραίνει πάνω μου το σκοτεινό, το βασανιστικό ή το ταπεινωτικό κομμάτι του θεάτρου σε σχέση με το ευχάριστο, το φωτεινό. Είχα την τύχη να έχω έναν σπουδαίο πατέρα - και μητέρα επίσης - που του τους οφείλω τον άνθρωπο που είμαι, ένας άνθρωπος σκεπτόμενος, με αξίες και πίστη στον εαυτό του. Πολύ σημαντικό αυτό, το να έχεις αυτοπεποίθηση, να μην αφήνεις τον καθένα να σου την κλονίζει. Στο θέατρο, κυρίως, που είναι μια δουλειά ανταγωνιστική πολύ περισσότερο σε σχέση με άλλες και, επομένως, το παιχνίδι της εξουσίας παίζεται σε απίστευτο βαθμό. Το θέατρο χρειάζεται κότσια. Και δεν μιλάω τόσο για τη μαστοριά και την τεχνική του ηθοποιού να χτίζει πράγματα πάνω στη σκηνή και να φτιάχνει ανθρώπους χρησιμοποιώντας πάντα τον εαυτό του. Μιλάω, κυρίως, όταν δεν έχει μία "πισινή" πρωτίστως οικονομική, όχι άνεση, αλλά μια σιγουριά, ότι παίρνει τέλος πάντων δύο ενοίκια, τότε χρειάζεται όχι απλώς να τρέξεις, αλλά να καλπάσεις. Κι αν συμβεί να πέσεις, να ξανασηκωθείς αμέσως. Είναι πολύ δύσκολο το επάγγελμα του ηθοποιού».

Αν και η ίδια η Νένα Μεντή διατείνεται πως δεν έχει παίξει τους πολύ μεγάλους ρόλους στο θέατρο, μια ακόμη και πρόχειρη αναδρομή σε όσους έχει ενσαρκώσει, από τις γυναίκες του Παπαδιαμάντη, τη μυθική για τη νεοελληνική γραμματεία «Φόνισσα», ως την Εκάβη στο «Τρίτο στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή, μαρτυρούν για το ακριβώς αντίθετο. «Κατ' αρχάς το θέμα δεν είναι προσωπικό και νομίζω πως οφείλεται στον τρόπο που λειτουργούμε οι ηθοποιοί ως εργαζόμενοι καλλιτέχνες. Εννοώ όσον αφορά την επιβίωση μας κι αυτό είναι κάτι που έχει σχέση με την τηλεόραση. Οταν ένας ηθοποιός του θεάτρου αναγκάζεται να παίξει στην τηλεόραση, για οικονομικούς λόγους, αυτόματα αρχίζει να κάνει, ασυνείδητα συχνά, μια έκπτωση στα πράγματα. Χρειάζεται να έχεις πολύ γερές αντιστάσεις ώστε να παραμένεις προσηλωμένος στο μεγάλο, στο κλασικό ρεπερτόριο. Με λίγα λόγια έχει μειωθεί πολύ η ανάγκη των ηθοποιών να παίζουν τους μεγάλους ρόλους. Ευθύνεται γι' αυτό πάρα πολύ και το κράτος, το υπουργείου Πολιτισμού, που δεν επιχορηγεί τα κρατικά θέατρα (το Εθνικό Θέατρο και το ΚΘΒΕ) με περισσότερα χρήματα ώστε να αμείβοντα καλύτερα οι ηθοποιοί. Ακόμη και οι πρώτοι μισθοί στα θέατρα αυτά είναι ψιλοάθλιοι.

Ωστόσο υπάρχουν ηθοποιοί της γενιάς μας, μια γενιά μεγάλη πια σε ηλικία, με συνέπεια να έχουν πεθάνει πολλοί, που παραμένουν προσηλωμένοι σ' ένα υψηλό ρεπερτόριο. Δεν είναι πολλοί, είναι λίγοι, και παίζουν τραγούδια, κλασικό θέατρο, αλλά και σύγχρονο θέατρο με έργα σπουδαίων συγγραφέων Δεν μιλώ για τον τρόπο που τα παίζουν ποιες είναι οι παραστάσεις και πώς έχουν σκηνοθετηθεί, αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο. Προσωπικά δεν θεωρώ τον εαυτό μου μια ηθοποιό που έχει κάνει ρεπερτόριο. Δεν έχω παίξει, δυστυχώς, μεγάλους ρόλους και λέω "δυστυχώς" γιατί αν τους έπαιζα μπορεί να ήμουν και καλή. Ωστόσο, αυτό που με ερέθιζε στο θέατρο ήταν οι μικροί ρόλοι, οι ρόλοι που θα κατάφερνα η ίδια να τους διαμορφώσω ώστε να φανούν ενδιαφέροντες. Οταν έκανα την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, δεν τον είχα θεωρήσει έναν σπουδαίο ρόλο για μένα. Για να πω την αλήθεια δεν ήξερα καν πού πατούσα. Αχαρτογράφητα νερά. Όμως η εποχή, η ατμόσφαιρα, τα τραγούδια, οι άνθρωποι, η Μικρασία, αισθάνθηκα να με κινητοποιούν. Θέλω να πω ότι προτιμώ να παίξω έναν ρόλο που δεν υπάρχει, που θα τον φτιάξω η ίδια, δηλαδή μια οποιαδήποτε γυναίκα, άσχετα αν είναι σημερινή, χθεσινή ή αυριανή», είπε στα ΝΕΑ.